Papierindustrie is slachtofferrol in misleidende milieu-argumenten beu en versterkt anti-greenwashing communicatie
Ondanks merkbare verbeteringen in het beeld dat consumenten hebben van de milieu-impact van papier, toont recent onderzoek* van de Belgische organisatie Papier.be, in samenwerking met haar internationaal actieve evenknie Two Sides, aan dat er dringend meer inspanningen nodig zijn om consumenten correct te informeren over de duurzaamheid van papierproducten. De papierindustrie is immers vaak het slachtoffer van misleidende tot zelfs valse informatie over de duurzaamheid van papier versus digitaal. Papier.be, dat de papierketen in ons land verenigt, waarschuwt voor dergelijke praktijken, die een voedingsbodem zijn voor greenwashing (bekijk de video). De organisatie onderneemt ook stappen bij verschillende bedrijven en organisaties die misleidende en ongefundeerde milieuargumenten tegen papier blijven gebruiken in hun communicatie.
Alhoewel het onderzoek wijst op een lichte verbetering van het milieu-imago van papier tegenover twee jaar geleden, blijft de industrie kampen met vooroordelen die gevoed worden door misleidende informatie. Ongefundeerde marketingclaims zoals “print mij niet, spaar een boom” worden immers nog steeds regelmatig gebruikt om consumenten te overtuigen om voor een digitaal alternatief te kiezen.
Maar net zoals papier heeft digitale communicatie ook een impact op het milieu. De digitale industrie alleen al is verantwoordelijk voor 5 tot 9% van het wereldwijde elektriciteitsverbruik, wat overeenstemt met meer dan 2% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Als hier niets aan gedaan wordt, kan dit cijfer tegen 2040 stijgen tot 14% van de broeikasgassen (1). Omgekeerd stoot de print- en papiersector in Europa slechts 0,8% van de industriële broeikasgassen uit, waarmee het een van de laagste uitstoters in het industriële landschap is (2).
Meer dan de helft van de consumenten (63%) doorprikt dan ook de milieuclaims waarbij papier de kop van jut is en vindt ze misleidend en vooral gedreven door kostenbesparing. Bovendien geven ruim 2 op 3 consumenten (79%) aan dat ze liever het recht hebben om zelf te kiezen hoe ze hun bepaalde documenten ontvangen, dan dat ze gedwongen worden om digitale opties te kiezen.
Firmin François, voorzitter van Papier.be, zegt: “Om misleidende informatie en greenwashingpraktijken tegen papier aan te pakken, gaat Papier.be de confrontatie aan met bedrijven en organisaties die ongefundeerde beweringen doen. We dringen er bij hen op aan om hun beweringen te staven met feiten en cijfers of om helemaal te stoppen met dergelijke communicatie. Als reactie op de ongebreidelde verspreiding van valse informatie over de milieu-impact van papier, lanceren we ook een video om consumenten te waarschuwen claims kritisch te beoordelen en accurate informatie te zoeken. Dit kan onder meer op onze website www.papier.be.”
Meer bos in Europa
Het meest voorkomende argument tegen papier is het verdwijnen van bossen door het gebruik van hout als grondstof voor de papierproductie. Uit het onderzoek blijkt dat 63% van de bevraagden gelooft dat de Europese bossen krimpen.
In realiteit groeiden de Europese bossen tussen 2005 en 2020 met 58.390 km² (3). Dat is een oppervlakte groter dan Zwitserland. Dit is te danken aan bebossing door het planten en van bomen op land dat voorheen niet bebost was en de natuurlijke uitbreiding van bossen in niet bewoonde gebieden.
De enquête toont enige vooruitgang in de positieve perceptie van papier. Maar ze benadrukt vooral het belang van investeringen in het informeren van consumenten over de duurzame karakter van de papierproducten. De papierketen ondersteunt immers de groei van duurzaam beheerde Europese bossen en het verantwoord gebruik van resthout uit bossen en zagerijen. Bovendien bedraagt het Europese recyclingpercentage 71,4%(4), waardoor de papierindustrie een belangrijke speler en pionier is in de circulaire economie.
“Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat de kennis van de consumenten over de milieu-impact van papier ontoereikend en zelfs niet correct is. Zo weet amper 10% van de ondervraagde consumenten dat Europese bossen groeien in oppervlakte. Slechts 26% begrijpt dat de recyclagegraad van papier in Europa meer dan 60%. Bijna 4 op 10 respondenten (38%) geloven dat papier en papierverpakkingen slecht zijn voor het milieu en de helft is van mening dat digitale communicatie milieuvriendelijker is dan gedrukte. Deze cijfers stellen de papierketen voor grote uitdagingen. Het is daarom noodzakelijk dat we consumenten nog meer informeren met feitelijke en onderbouwde informatie over de duurzame relatie tussen papier en milieu en tegelijk misleidende communicatie en greenwashing praktijken blijven bestrijden”, besluit Firmin François.
(1) Europese Commissie, 2020: https://joinup.ec.europa.eu/collection/rolling-plan-ict-standardisation/ict-environmental-impact-rp2023
(2) European Environment Agency – Greenhouse Gases Data Viewer, 2021 (Accessed 2023): EEA greenhouse gases — data viewer — European Environment Agency (europa.eu)
(3) FAO Data, 2005 – 2020
(4) CEPI, 2021 – https://www.cepi.org/press-release-the-paper-value-chain-reached-a-71-4-recycling-rate-in-2021/
Over het onderzoek
Dit blijkt uit een grootschalig, tweejaarlijks consumentenonderzoek in 2023 bij een representatieve steekproef van 10.250 consumenten, door een onafhankelijk onderzoeksbureau in opdracht van de organisatie Two Sides, waaraan Papier.be deelnam. De bevraging onderzocht de veranderende voorkeuren, percepties en houdingen van consumenten ten opzichte van drukwerk, papier en papieren verpakkingen.
